当前课程知识点:藏语言文字学概论 > 第八讲 藏文的异体仿造 > 8.1梵文的藏文撰写 > 梵文藏文转写的作用与意义
དེས་ན་ད་ལྟ་བོད་ཡིག་དང་མཉམ་དུ་སྤྱོད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་
那么现在与藏文一起使用
རྒྱ་གར་གྱི་གཟུངས་སྔགས་འབྲི་བྱེད་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡིག་གཟུགས་ནི་བོད་ཡིག་དང་མཐུན་ལ།
而主要用于印度语咒文译写的字形跟藏文相似
བཀླག་ཚུལ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་སྒྲ་གདངས་དང་མཐུན་པའི་སྔགས་ཡིག་དེ་ནི།
而其读音完全与印度字母形同
སྔགས་ཡིག་བོད་ཡིག་གི་སྔོན་ལ་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ།
从这点上很难断定梵文转写字母在先
བོད་ཡིག་སྔགས་ཡིག་གི་སྔོན་ལ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པའི་ཁ་མཚོན་གཅོད་དཀའ་བ་རེད།
还是藏文字母在前梵文转写在后的问题
དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ནི།
这是因为
ད་ལྟའི་ཕ་བོང་ཁའི་མ་རུ་ན་
在拉萨帕邦卡玛日的巨石上
སློབ་དཔོན་ཐོན་མི་སམབྷོཊས་མཛད་པའི་ཡིག་ཕུད་ཅིག་ཡོད་པ་ནི།
刻的吞弥桑布札手迹
སྔགས་ཡིག་གི་རྣམ་པའི་ༀ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧཱུ་ཞེས་པ་དེ་རེད།
就是梵文形式的六字真言
དེ་ཡིན་ན་ཡང་།
虽然如此
དེ་ལྟ་བུ་ལ་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཕོངས་པའི་དབང་གིས།
由于现存的资料有限
དེ་གཉི་གའི་སྔ་ཕྱིའི་ཁྱད་པར་དང་རིམ་པ་ནི་ངེད་ཅག་གིས་བརྗོད་དཀའ་བར་འདུག།
这两个字母的之前之后无法断定
ཡིན་ན་ཡང་།
但是
སྤྱིར་སྔགས་ཡིག་ཞེས་པ་ནི་བོད་སྐད་ལ་བྱུང་ཞིང་།
所谓梵文就是出现在藏文中的
སྔགས་ཡིག་གི་ཡི་གེའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་གདངས་ནི་བོད་སྐད་དང་མཐུན་ས་མང་པའི་སྟབས་ཀྱིས།
与藏文字母的形体和读音上存在很多共同点
དེ་ལ་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་འདི་འདྲ་ཡོད་པ་སྟེ།
主要有这种的特点
དང་པོ་ནི་སྔགས་ཡིག་ཞེས་པ་ཡི་སྒྲ་གདངས་ནི།
其一梵文转写字母的读音
རྒྱ་གར་གྱི་སྒྲ་གདངས་ལྟར་བཀླག་གིན་ཡོད་པ་དང་།
完全跟印度字母没有区别
དེའི་སྦྱོར་བའང་རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེའི་སྦྱོར་བ་ལྟར་སྦྱོར་གྱིན་ཡོད་རུང་།
其搭配规律也跟印度字母没有两样
བོད་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་དང་།
但是放到藏文中
བོད་སྐད་ཀྱི་སྒྲ་གདངས་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེའི་གཟུགས་སུ་བཞག་ན།
其字形读音与藏文字母水乳交融
དེ་གཉིས་ཀ་སྡེབ་མཐུན་པ་རེད།
同出一撤
སྤྱིར་དངོས་པོ་གང་དང་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་།
任何不同的事物
ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྡེབ་པའི་དུས་སྐབས་སུ།
搭配在一起时
དེ་དག་གི་གཟུགས་དང་རྣམ་པ།
它们的形体和外观
ཆེ་ཆུང་ལ་སོགས་པ་མཐུན་ན་དེ་དག་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་པའི་ཁྱད་ཆོས་པ་ཡོད་པ་རེད།
大小一致就有水乳交融的感觉
རྒྱུ་མཚན་དེའི་དབང་གིས།
基于这样的原因
བོད་པའི་མཛེས་འཛིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྟར་དུ།
在藏人的审美观中
བོད་ཡིག་འདི་ལ་རྐང་པ་རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་
藏文字母中的长腿字和短腿字的
ཁྱད་པར་སྙོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཤད་ཞེས་པ་ཐུར་དུ་ཤད་དེ།
差别由垂符弥补
ཡི་གེའི་རྐང་པ་ཐུང་བ་རིང་པོ་ཅན་དུ་སྒྲུབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བར།
依次在审美上完全趋于一致
བོད་ཡིག་གི་རྗེས་སུ་སྔགས་ཡིག་སྦྱར་བ་དང་།
藏文之后有梵文或
སྔགས་ཡིག་གི་རྗེས་སུ་བོད་ཡིག་སྦྱར་བས།
梵文之后有藏文
བོད་ཡིག་དང་སྔགས་ཡིག་གཉིས་ཀ་ཡིག་གཟུགས་མཐུན་པའི་སྟབས་ཀྱིས།
两者的字形及其写法完全一致
བལྟས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་དག་བོད་ཀྱི་ཡིག་གཟུགས་ལ་མི་མཛེས་པ་དང་།
察觉不到与藏文不配
བོད་ཀྱི་ཡི་གེའི་གཟུགས་ལ་མི་མཐུན་པའི་སྣང་ཚུལ་འབྱུང་གིན་ཡོད་པ་མ་རེད།
反而感觉到是一种字母的不同写法而已
དེ་ནི་དང་པོ་རེད།
这是其一
གཉིས་པ་ནི།
其二是
སྔགས་ཡིག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་གར་དང་བོད་པའི་བར་ལ་
通过梵文转写字母搭建起了印度与西藏之间
རིག་གནས་བརྗེས་རེས་ཀྱི་གསེར་ཟམ་ཆེནཔོ་ཞིག་བསྐྲུན་པ་རེད།
文化交流的金桥
དེས་ན་
据此
བོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་རྒྱ་གར་ལ་རྐང་བཙུགས་ཏེ་ཕེབས་ནས།
不顾辛劳赴印度
ཡི་གེ་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་དབྱེ་ཞིབ་མཛད་ཅིང།
系统学习并研究印度字母
བོད་ལ་ཡི་གེ་ཡི་སྲོལ་བཏོད་པའི་སློབ་དཔོན་ཐོན་མི་སམབྷོཊ་ནི།
创制藏文字母的吞弥桑布札
བོད་པའི་ཡུལ་དུ་རྒྱ་གར་ལ་ཕེབས་པའི་ཕྱི་འགྲིམ་སློབ་མ་དང་པོ་རེད།
是到印度学习的第一个藏族留学生始
དུས་དེ་ནས་བཟུང་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པར།
到二十世纪的
དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་བྱུང་བའི་བར་ལ།
更登琼培出现之间
བོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ལོ་ཙཱ་བ་ཁྱོན་བསྡོམས་པས་བདུན་བརྒྱ་ལྷག་བྱུང་བ་རེད།
在藏区先后出现七百多个译师
དེས་ན་ལོ་ཙཱ་བ་བདུན་བརྒྱ་ལྷག་བྱུང་བའི་ནང་དུའང་།
在这七百多余译师当中
རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་ལ་ཕེབས་པ་དང་མ་ཕེབས་པ་གང་རུང་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་།
有到过印度的也有没到过印度的
རྒྱ་གར་གྱི་སྔགས་ཡིག་ཅེས་པ་དེ་ཡོད་པའི་དབང་གིས།
这主要通过梵文转写
རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཆའི་སྦྱོར་བ་མང་པོ་ཞིག་
为印度语的学习
བོད་པས་བསླབ་སྐྱེན་པ་ལ་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བསྐྲུན་པ་རེད།
搭建了前期的雄厚基础
དཔེར་ན།
比如
ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་དང་།
萨迦班智达
ཇོ་ནང་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན།
觉囊达拉那塔等
རྒྱ་གར་ཡུལ་དུ་མ་ཕེབས་ཀྱང་།
虽然没有去过印度
རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེའི་སྦྱོར་བ་དང་།
但对印度文字及其语法
རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་པའི་བསྟན་བཅོས་སྨྲ་བ་ལ
甚至在印度语言文化的传播上
འགྲན་པའི་ཟླ་དང་བྲལ་བའི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་དག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད།
成为空前绝后的重要人物
དེ་ཡིན་ན།
就这样
དེ་ནི་མ་གཞི་སྔགས་ཡིག་གིས་བོད་དང་
梵文转写字母
རྒྱ་གར་གྱི་བར་ལ་རིག་གནས་ཀྱི་འབྲེལ་ཟམ་ཁྱད་པར་བ་ཞིག
对印度和西藏的文化交流上
བསྐྲུན་པའི་རྨང་གཞི་དེ་ལ་བརྟེན་པ་རེད།
发挥及其重要的作用
གསུམ་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན།
第三是
བོད་ལ་སྔགས་ཡིག་བྱ་བ་དེ་འདྲ་ཡོད་པའི་དབང་གིས།
因为藏族有了梵文转写字母
ད་ལྟ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ནང་དུ།
藏传佛教中就形成了
མདོ་དང་སྔགས་ཟེར་བའི་ནང་པའི་བསྟན་པའི་མ་ལག་ཆེན་པོ་གཉིས་ཡོད་པ་དང་།
显宗和密宗两个完整的体系
སྔགས་ཀྱི་ནང་དུའང་བྱ་རྒྱུད།
密宗中的事部
སྤྱོད་རྒྱུད།
行部
བླ་མེད་རྒྱུད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་སྡེ་བཞི་ཚང་བར་ཡོད་པ་དེ་ཡང་
无上部等密宗四续部也
གཙོ་བོ་སྔགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་དང་འབྲེལ་བ་རེད།
主要跟梵文转写字母关系密切密
གལ་ཏེ་སྔགས་ཡིག་དེ་འདྲ་མེད་ན།
如没有这种梵文字母
གསང་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་སྡེའི་ནང་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཁྲོམ་ལ་བསྒྲག་མི་རུང་གསང་བར་བྱ་དགོས་པ་དང་།
诸多密续部中不能宣告处于保密的
དེ་ལྟ་བུར་གསང་བར་བྱེད་པ་ལ་སྔགས་ཡིག་གི་ཐབས་བསྟེན་དགོས་པ་སྟེ།
密而隐行的密宗仪式仪轨
རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཇི་བཞིན་བོད་ལ་བསྒྱུར་དུ་མི་བཏུབ་པ་དང་།
如同印度文字一样译成藏文或
བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་རྣམས་ཀྱང་དོན་གཅིག་ཏུ་འདུ་མི་རུང་བ་དག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་
虽能翻译但不能准确表达原意的
དེ་ལྟ་བུའི་ཡི་གེའི་སྦྱོར་བ་གཞན་པ་ཞིག་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་རེད།
就要通过这样的手段译写出来
དེ་འདྲ་ཡིན་ན།
就这样
སྔགས་ཡིག་གི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་
由于梵文转写字母的作用
སྔགས་ཡིག་གི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱུད་སྡེ་བཞི་ལ་སོགས་པ་བོད་སྐད་ལ་བསྒྱུར་པ་དང་།
把印度四续部完全译成藏文
དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས།
也只有通过这样
བོད་པའི་ཡུལ་དུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཞེས་པ་
佛教传入藏区后
མདོ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་གཉིས་ཀ་ཆ་ཚང་བ་འགྱུར་བ་ནི་གསུམ་པ་རེད།
逐渐形成了藏传佛教这是第三个方面
བཞི་པ་ནི།
第四个是
གང་རེད་ཟེར་ན།
是什么呢
སྔགས་ཡིག་དེ་ནི་མིའི་མིང་དང་ས་ཆ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གང་ཞིག་རགས་པར་མཚོན་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར།
梵文转写字母不仅仅用于人名和地名的译写
གཞུང་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་མཚོན་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་རེད།
而更重要的用来译写重要典籍
དེ་ནི་དཔེར་ན།
这个比如
སྤྱིར་འཛམ་བུ་གླིང་གི་སྒྲ་གཞུང་དག་གི་ཐོག་མ་ནི།
现存世界上最早的语法典籍
སློབ་དཔོན་པཱ་ཎྀ་ཎྀ་ཡིས་མཛད་པའི་སྒྲ་པཱ་ཎྀ་བ་དང་།
印度巴尼尼语法和
ཡང་ན་དེ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ཀཱ་ལཱ་པ་དང་།
之外的嘎啦吧语法
སྒྲ་ཙནྡྲ་པ།
赞扎巴语法
སྒྲ་དབྱངས་ཅན་མ་སོགས་སྒྲ་མདོ་དེ་དག་ནི་
央金声明论等诸多印度语法典籍都是
མ་གཞི་སྔགས་ཡིག་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།
依靠梵文译出来的
དེས་ན་
那么
བོད་སྐད་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་མདོ་ཆེན་པོ་བཞིས་མཚོན་པའི་
在藏文中完整地存有
རྒྱ་གར་གྱི་རིག་གནས་གཏིང་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་མང་པོ་ཞིག་
印度四大语法典籍在内的众多理论典籍
སྔགས་ཡིག་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་པ་རྣམས་ལ་སྤེལ་བ་དང་།
就是通过梵文传播进来的
བོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་མདོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡི་སྦྱོར་བའི་ནང་དུ།
藏文中印度四大语法经典里的
སྔགས་ཡིག་མང་པོ་ཡོད་པ་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཆའི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་
印度语的语法规律及其特点
སྔགས་ཡིག་གི་སྦྱོར་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད།
表现方式等由梵文呈现出来
དེ་འདྲ་ཡིན་ན།
所以
ཡིག་གཟུགས་བོད་ཡིག་ཡིན་ཡང་།
虽然字体酷似藏文
དོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན།
但是结构特点上
རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཆ་མཚོན་པ་དང་།
完全是印度语言的形式和
རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཆའི་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་སྔགས་ཡིག་ན་ཡོད་པའི་དབང་གིས།
所有特点及其规律承载于梵文转写字母中
སྔགས་ཡིག་དེ་ནི་ངེད་ཅག་གིས་ད་ལྟར་མི་དང་།
因而所谓的梵文字母
ཡང་ན་དངོས་པོ་གཞན་ཞིག་གི་ཁྱད་རྟགས་ཙམ་ལ་
并非是为了标记印度特有的
སྐད་རིགས་གཞན་པ་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ།
某种文化符号
དེ་ལ་ཡི་གེ་རེ་གཉིས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར།
创制的几个字母而已
གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མ་ལག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་
而是把庞大的理论体系
སྔགས་ཡིག་དེའི་སྟེང་ནས་མཚོན་ཐུབ་པའི་དབང་གིས།
译写成梵文转写字母
སྔགས་ཡིག་འདི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
藏文中的梵文的贡献是巨大的
རྒྱུ་མཚན་ནི།
原因是
འཛམ་བུ་གླིང་སྤྱི་ཡི་དབང་དུ་བཏང་ན་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་མིན་མི་ཤེས་ཀྱང་།
对于全世界而言是否是这样无可奉告
བོད་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན།
但就藏族而言
མི་རིགས་གཞན་གྱི་སྐད་ཆ་
其他民族的语言转译成
བོད་སྐད་ལ་འབེབས་ཤིང་སྒྱུར་བྱེད་གྱི་བརྡ་རྟགས་ཀྱི་ཐོག་མ་ནི་སྔགས་ཡིག་དེ་རེད།
藏语的第一个转写字母符号就是梵文
དེ་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས།
根据这样的情况
སྔགས་ཡིག་ལ་བོད་དང་རྒྱ་གར།
这个字母系统不仅在藏区和印度
རྒྱ་གར་དང་བལ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མི་འདྲ་བ་དང་།
印度和尼泊尔等不同地域
ནང་སྒོས་སུ་ནང་པའི་བསྟན་པ་དར་སའི་ས་ཆ་མང་པོའི་བར་དུ།
尤其是在佛教兴盛的很多地方
སྔགས་ཡིག་དེ་ཡིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲ་རྟགས་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།
梵文转写字母发挥着国际音标特殊作用
-课程导学
--课程导学
-1.1藏文产生的社会条件
-1.2广义藏文和狭义藏文的界定
--广义藏文
--狭义藏文
-1.3现行藏文与藏语的关系
--藏语的特点
--藏文的表现形式
-1.4藏文发展的时段划分
-章节测验--作业
-2.1 结绳达意的方式
--结绳字的产生
--结绳字的构件
-2.2 结绳达意的特点
--结绳字的数量
--结绳字的特点
-2.3 结绳达意的用途
--结绳字的内容
--结绳字的用途
-2.4 结绳达意的消亡
--结绳字的消亡原因
-章节测验--作业
-3.1象雄文字的性质
--象雄文字的性质
-3.2象雄文字的特点
--象雄文字的搭配
--象雄文字的特点
-3.3象雄文字的作用
--象雄文字的达意
-3.4象雄文字的消亡
-章节测验--作业
-4.1藏文字母及其读音
--藏文字母的设定
-4.2藏文字母的排列
--藏文字母的分组
--藏文字母的排列
-4.3藏文字母的分类
--藏文字母的分类
--藏文字母的搭配
-4.4藏文字母的形体
--藏文楷体字
--藏文行体字
-章节测验--作业
-5.1藏文字母的性别
-5.2藏文字母的意义
--藏文字母的构件
--藏文字母的意义
-5.3藏文字母的特点
--藏文的书写特点
--藏文的读音特点
-5.4藏文可读字数的统计
--藏文可读字的统计
--藏文的发展前景
-章节测验--作业
-6.1藏文正字学的建立
--藏文正字学的构建
-6.2藏文译语字的设定
-6.3藏文词语的厘定
-6.4藏文虚字的厘定
--部分虚字的增加
-章节测验--作业
-7.1完整地保存了古藏语的概貌
-7.2极大地提高了藏语的表达功能
-7.3有效地记录了藏语的发展变化
-7.4有效推动了各民族间的文化交流
-章节测验--作业
-8.1梵文的藏文撰写
-8.2八思巴文的仿造
-8.3嘉绒藏字的仿造
-8.4其他藏文艺术字
--藏文艺术字介绍
-章节测验--作业
-9.1藏文垂符符号的发展演变
-9.2藏文虚字的功能分类
-9.3可充当标点符号功能的虚字
-9.4藏文垂符与标点符号的区别
-章节测验--作业