复杂网络在线视频

今天我们来学习一下复杂网络视角下的万物互联
དེ་རིང་ང་ཚོས་རྙོག་འཛིང་དྲ་བའི་ངོས་ཐད་ཀྱི་བྱ་དངོས་མཉམ་འབྲེལ་ལ་སློབ་སྦྱངས་ཞིག་བྱ།

著名的物理学家霍金2000年曾预言
མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་དངོས་ལུགས་རིགས་པ་བ་ཧའོ་ཅིན་གྱིས༢༠༠༠ལོར་ལུང་བསྟན་པ་ནི་

下个世纪将是复杂性的世纪
དུས་རབས་རྗེས་མ་ནི་རྙོག་འཛིང་ཅན་གྱི་དུས་རབས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་།

我们生活的世界是一个复杂的世界
ང་ཚོ་འཚོ་བསྡོད་བྱས་ཡོད་པའི་འཛམ་གླིང་ནི་ཡང་རྙོག་འཛིང་ཅན་གྱི་འཛམ་གླིང་ཅིག་ཡིན།

现实世界中的复杂系统是由个体元件
འཛམ་གླིང་ཁྲོད་ཀྱི་རྙོག་འཛིང་མ་ལག་ནི་སྒེར་གཟུགས་མ་ལག་དང་

以某种形式连接而成
རྣམ་པ་ག་གེ་མོ་ཞིག་སྦྲེལ་མཐུད་བྱས་པ་ལས་གྲུབ།

比如互联网是一系列的
དཔེར་ན་མཉམ་འབྲེལ་དྲ་རྒྱ་ནི་གཞི་གྲངས་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱི་

通过数据连接的计算机构成的
རྩིས་འཁོར་རབ་དང་རིམ་པ་བརྒྱུད་ནས་གྲུབ་པ་ཡིན།

因此来自各领域中的有意义的复杂系统
དེ་བས་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་གི་ཁྲོད་ཀྱི་དོན་སྙིང་ཅན་གྱི་

都可以映射成网络
རྙོག་འཛིང་མ་ལག་ཚང་མ་དྲ་རྒྱར་རྟེན་འཕྲོ་བྱེད་ཆོག

这就是复杂网络
འདི་ནི་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་ཡིན།

从复杂网络的角度来看万物是互联的
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་ཕྱོགས་ནས་བལྟས་ན་མཉམ་འབྲེལ་དྲ་རྒྱའི་བྱ་དངོས་མཉམ་འབྲེལ་ནི་

互联网是机器的互联 万维网是信息的互联
འཕྲུལ་ཆོས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན་ལ། ཕྱོགས་མང་དྲ་རྒྱ་ནི་ཆ་འཕྲིན་གྱི་

物联网是物的互联 社会网是人的互联
མཉམ་འབྲེལ་དངོས་འབྲེལ་དྲ་རྒྱ་ནི་དངོས་པོའི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་ནི་མིའི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན།

那么我们来学习一下复杂网络视角下的万物互联
འོ་ན་ང་ཚོས་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་ངོས་ཐད་ཀྱི་བྱ་དངོས་མཉམ་འབྲེལ་ལ་སློབ་སྦྱོང་ཞིག་བྱ།

我们将从以下三个方面来进行介绍
ང་ཚོས་གཤམ་གྱི་ཕྱོགས་འདི་གསུམ་ལས་

复杂网络 万物互联 复杂网络视角下的万物互联
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་དང་བྱ་དངོས་མཉམ་འབྲེལ། རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་ངོས་ཐད་ཀྱི་བྱ་དངོས་མཉམ་འབྲེལ་ངོ་སྤྲོད་ཞིག་བྱ།

首先来看一下复杂网络
ཐོག་མར་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་ལ་བལྟ་བར་བྱ།

复杂网络
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ།

自然界中的大量系统都可以用复杂网络进行描述
རང་བྱུང་ཁམས་གྱི་མ་ལག་མང་ཆེ་བ་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་བཀོལ་ནས་གསལ་བྱེད་བྱ་ཆོག

比如因特网 万维网 社交网络 生物网络
དཔེར་ན་དབྱིན་ཐི་དྲ་རྒྱ་དང་ཕྱོགས་མང་དྲ་རྒྱ། སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་འདྲིས་དྲ་རྒྱ། དངོས་ལུགས་དྲ་རྒྱ།

交通网络 电力网络 通讯网络等等
འགྲིམ་འགྲུལ་དྲ་རྒྱ། གློག་ཤུགས་དྲ་རྒྱ། འཕྲིན་སྐྱེལ་དྲ་རྒྱ་སོགས།

复杂网络是研究复杂系统的一种角度和方法
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་ནི་རྙོག་འཛིང་མ་ལག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་ཅིག་གམ་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན།

复杂网络是由数量巨大的节点
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་ནི་གྲངས་འབོར་ཆེན་པོའི་ཚིགས་ཚེག་དང་

和节点之间错综复杂的关系共同构成的网络
ཚིགས་ཚེག་བར་གྱི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་འབྲེལ་བས་མཉམ་དུ་གྲུབ་པའི་དྲ་རྒྱ་ཞིག་ཡིན།

如因特网是由计算机
དཔེར་ན་དབྱིན་ཐི་དྲ་རྒྱ་ནི་རྩིས་འཁོར་དེ་

通过进行连接构成的一个网络
སྦྲེལ་མཐུད་བརྒྱུད་ནས་གྲུབ་པའི་དྲ་རྒྱ་ཞིག་ཡིན།

万维网是由网页和网页之间的超链接构成的网络
ཕྱོགས་མང་དྲ་རྒྱ་ནི་དྲ་ཚིགས་དང་དྲ་ཚིགས་བར་གྱི་ཚད་བརྒལ་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་དྲ་རྒྱ་ཞིག་ཡིན།

而社交网络是由人作为节点
འོན་ཀྱང་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་འདྲིས་དྲ་རྒྱ་ནི་མི་དེ་ཚིགས་ཚེག་ཞིག་ལ་གཞིར་བཟུང་སྟེ།

人与人之间的关系进行连接而构成的一种网络
མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་སྦྲེལ་ནས་གྲུབ་པའི་དྲ་རྒྱའི་རིགས་ཤིག་ཡིན།

复杂网络的发展经历了三个阶段
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་འཕེལ་རྒྱས་དེ་དུས་རིམ་གསུམ་བརྒྱུད་པ་རེད།

第一个阶段我们叫网前阶段
དུས་རིམ་དང་པོ་ལ་ང་ཚོས་དྲ་རྒྱའི་སྔོན་གྱི་དུས་རིམ་ཟེར།

十八世纪最著名的数学家Euler
དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པར་མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་གྲངས་རིགས་པ་Euler

在对哥尼斯堡七桥问题的研究
ཡིས་ཀི་ནེ་སུ་པའོ་ཟམ་པའི་གནད་དོན་ཞིབ་འཇུག་ཁྲོད་དུ་

开创了数学中的一个重要的分支图论
གྲངས་རིགས་ཁྲོད་ཀྱི་བཀལ་ཆེན་གྱི་རིགས་བགོད་རེའུ་དབྱིབས་གཞུང་ལུགས་གསར་གཏོད་བྱས།

哥尼斯堡是俄罗斯的小镇
ཀི་ནེ་སུ་པའོ་ནི་ཨུ་རུ་སུའི་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ལ།

城中有一条河 河中有两个岛
གྲོང་རྡལ་ནང་དུ་ཆུ་བོ་ཞིག་ཡོད། ཆུ་བོའི་ཁྲོད་དུ་གླིང་ཕྲན་གཉིས་ཡོད།

两岸和小岛之间有七座桥
གླིང་ཕྲན་དང་ཆུའི་འགྲམ་ངོགས་བར་ལ་ཟམ་པ་བདུན་ཡོད།

当地的居民散步的时候总是会讨论一个问题
ས་དེའི་སྡོད་དམངས་འཆམ་འཆམ་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་དུས་རྒྱུན་དུ་གྲོས་གཞི་ཞིག་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།

一个在一次散步中能否经过所有的七座桥
གཅིག་ནི། འཆམ་འཆམ་གཅིག་ལས་ཟམ་པ་བདུན་པོར་བརྒྱུད་པ་དང་

并且只经过一次又返回原地
ད་དུང་ཐེངས་གཅིག་བརྒྱུད་པ་ལས་སྔོན་གྱི་གནས་དེར་ཐོན་ཐུབ་མིན།

长期以来没有一个人能够进行完成
དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་མི་གཅིག་གིས་ཀྱང་སྒྲུབ་མ་ཐུབ།

直到1736年欧拉利用数学
1736ལོར་ད་བཟོད་ཨའོ་ལ་ཡིས་གྲངས་རིགས་

抽象法的思维解决了这个问题
སྤྱིན་མཚན་ཐབས་ཀྱི་བསམ་བློ་བེད་སྤྱད་ནས་གནད་དོན་འདི་ཐག་གིས་བཅད་པ་རེད།

将两个陆地和两个小岛抽象为点
ངོགས་གཉིས་དང་གླིང་ཕྲན་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཚེག་སྤྱི་མཚན་གྱིས་ཚེག་ཅིག་ལ་

分别用ABCD来表示
ངོས་བཟུང་བ་དང་སོ་སོ་ABCDབེད་སྤྱད་ནས་མཚོན་པ་དང་།

而两个陆地和两个岛之间的连接
ངོགས་གཉིས་དང་གླིང་ཕྲན་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་

桥就用线来进行表示
སྦྲེལ་མཐུད་མཚོན་པའི་ཟམ་པ་དེ་ཐིག་བཀོལ་ནས་མཚོན་པ།

这个问题在欧拉的抽象图论的一个问题
གནད་དོན་འདི་ནི་ཨའོ་ལ་ཡི་སྤྱི་མཚན་རི་མོའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན།

实际上就是一个一笔画的一个问题
དོན་དངོས་སུ་འདི་ནི་རི་མོ་ཞིག་གི་གནད་དོན་གཅིག་ཡིན།

在欧拉解决了哥尼斯堡七桥问题
ཨའོ་ལ་ཡིས་ཀི་ནེ་སུ་པའོ་ཟམ་པ་བདུན་གྱི་གནད་དོན་ཐག་གི་བཅད་པའི་རྗེས་སུ་

以后的很长的一段时间内
དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་དུ་

图论并没有得到长足的重视
རི་མོ་རིགས་པ་ལ་ཡུན་རིང་མཐོང་ཆེན་མ་བྱས།

直到二十世纪60年代
དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་དྲུག་ཅུའི་ནང་

两位匈牙利数学家创立了随机图理论
ད་བཟོད་ཞའོ་ཡ་ལིན་གྱི་གྲངས་རིགས་པ་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་བསྟུན་རི་མོའི་གཞུང་ལུགས་གསར་གཏོད་བྱས།

被公认为是在数学上开创了
ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་པ་ནི་གྲངས་རིགས་སྟེང་

复杂网络理论的系统性研究
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མ་ལག་རང་བཞིན་གྱི་ཞིབ་འཇུག་གསར་གཏོད་བྱས་པ་དེ་རེད།

N个点构成的网络中
Nཡི་ཚེག་གིས་གྲུབ་པའི་དྲ་རྒྱའི་ཁྲོད་

任意两点之间的云以概率p来进行连接
གང་འདོད་ཀྱི་ཚེག་གཉིས་ཀྱི་བར་གྱི་སྤྲིན་དེ་སྲིད་ཕྱོད་pབཀོལ་ནས་སྦེལ་མཐུད་བྱས་པ།

当我们的p到无穷大的时候
ང་ཚོའི་pདེ་ཚད་མེད་ཆེ་བའི་སྐབས་སུ།

我们发现这个网络的度分布服从以泊松分布
ང་ཚོས་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི་དྲ་རྒྱ་འདིའི་ཚད་ཁྱབ་ཡུལ་དེ་པའོ་སུན་ཁྱབ་ཡུལ་ལ་བསྟུན་པ་དང་།

第二个阶段是中期网络阶段
དུས་རིམ་གཉིས་པ་ནི་བར་མའི་དྲ་རྒྱའི་དུས་རིམ་ཡིན་པ་དང་།

一个是小世界网络效应和弱连接效应
གཅིག་ནི་འཛམ་གླིང་ཆུང་བའི་དྲ་རྒྱའི་ནུས་སྣང་དང་སྦྲེལ་མཐུད་ནུས་པ་ཞན་པའི་ནུས་སྣང་

在一次偶然的朋友聚会上见到的一个陌生人
སྟེས་དབང་ཞིག་གི་གྲོགས་པོའི་འདུ་ཚོགས་ཁྲོད་མཐོང་བའི་མི་རྒྱུས་མེད་ཞིག་ལ་

相互进行聊天而说起某一个人我也认识
ཕན་ཚུན་ཁ་བརྡ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་མི་ཞིག་གླེང་བའི་སྐབས་ངས་ཡང་ངོ་ཤེས།

我们总是在感慨这世界好小呀
ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་འཛམ་གླིང་འདི་ཆུང་གི་ཡ་ཞེས་པའི་བློ་སྐྱེས་སྲིད།

对于这个问题二十世纪60年代
གནད་དོན་འདི་ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་དྲུག་ཅུ་བར་

美国哈佛大学的社会心理学家米尔格兰姆
ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཧ་ཧྥའོ་སློབ་ཆེན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་སེམས་ཁམས་རིགས་པ་བ་མའེ་ལེན་ཀི་ལེ་མའོ་ཡིས་

通过一些社会调查后给出了这样的一个推断
སྤྱི་ཚོགས་བརྟག་དཔྱད་འགའ་བརྒྱུད་ནས་རིགས་འདེད་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་ཕྱིན།

地球上任意两个人之间的平均距离是6
སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་མི་གང་རུང་གཉིས་བར་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་བར་ཐག་ནི་6ཡིན།

这就是著名的“六度分离”推断
འདི་ནི་མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་“ཁམས་དྲུག་བགོས་ཡོད་”ཅེས་པའི་རིགས་འདེད་དེ་རེད།

对于我们熟悉的人人网来说平均距离也就是5.38
འོ་ན་ང་ཚོའི་ངོ་ཤེས་པའི་མིའི་བར་གྱི་དྲ་རྒྱ་ལ་བལྟས་ནས་བཤད་ན་ཆ་སྙོམས་བར་ཐག་ནི་5.38ཡིན།

而Facebook上的平均距离也就是4.74
Facebookསྟེང་གི་ཆ་སྙོམས་བར་ཐག་ནི་4.74ཡིན།

第二个现象就是弱连接优势理论
རྣམ་པ་གཉིས་པ་ནི་སྦྲེལ་མཐུད་ནུས་པ་ཞན་པའི་བཟང་ཆའི་གཞུང་ལུགས་ཡིན།

社会网络中人之间的关系有弱连接也有强连接
སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་འདྲིས་དྲ་རྒྱའི་ཁྲོད་ཀྱི་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ལ་སྦྲེལ་མཐུད་ཞན་པ་ཡོད་ལ་སྦྲེལ་མཐུད་དྲག་པ་ཡང་ཡོད།

强连接是我们经常平凡接触的我们的家人 朋友
སྦྲེལ་མཐུད་དྲག་པ་ནི་ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་གང་འདོད་ལྟར་འཕྲད་སྲིད་པའི་ང་ཚོའི་ཁྱིམ་མི་དང་གྲོགས་པོ་ཡིན།

这是一个稳定的但是传播范围有限的一种关系
འདི་ནི་བརྟན་འཇགས་ཡིན་ལ་འོན་ཀྱང་ཁྱབ་སྤེལ་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་ཚད་ཡོད་པའི་འབྲེལ་བའི་རིགས་ཤིག་ཡིན།

常常的我们还有一些关系一般的不经常联系
དུས་རྒྱུན་དུ་ང་ཚོར་ད་དུང་སྤྱིར་བཏང་གི་དུས་རྒྱུན་འབྲེལ་བ་མི་བྱེད་པའམ་

或者只有一面之缘的一些朋友
ངོ་གཅིག་མ་གཏོགས་ཐུགས་མེད་པའི་གྲོགས་པོའི་འབྲེལ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད།

这种朋友之间的联系我们叫做弱连接
འདི་ལྟ་བུའི་གྲོགས་པོའི་འབྲེལ་བ་ལ་ང་ཚོས་སྦྲེལ་མཐུད་ཞན་པ་ཟེར།

在二十世纪60年代末期
དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་དྲུག་ཅུའི་མཇུག་ཏུ་

哈佛大学的Granovetter通过寻访牛顿镇的
ཧ་ཧྥོ་སློབ་ཆེན་གྱི་Granovetterཡིས་

居民如何找工作来研究这个现象
ཉའོ་ཏོན་གྲོང་རྡལ་གྱི་སྡོད་དམངས་ཀྱིས་ཅི་ལྟར་ལས་ཀ་ཐོབ་པའི་རྣམ་པ་འདིར་

他非常惊讶的发现
ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས། ཁོ་ཧ་ཅང་ཡ་མཚན་པའི་སྒོ་ནས་

那些紧密的朋友反倒没有那些关系一般的朋友
འབྲེལ་བ་དམ་དྲག་པའི་གྲོགས་པོ་དེ་དག་ལས་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་ལྡན་ཡིན་པའི་གྲོགས་དག་ལས་

更能发挥作用
ནུས་པ་ཆེར་འདོན་ཐུབ་པ་དེ་རྟོགས་སོང་།

由此得到了弱连接优势理论
དེ་བས་སྦྲེལ་མཐུད་ཞན་པའི་བཟང་ཆའི་གཞུང་ལུགས་དང་

与一个人的工作和事业关系最密切的社会关系
མི་ཞིག་གི་ལས་ཀ་དང་ལས་དོན་འབྲེལ་བ་ཆེས་དྲག་པའི་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་བ་དེ་ནི་

并不是“强连接”而是“弱连接”
“སྦྲེལ་མཐུད་དྲག་པ་”མིན་པ་དང་“སྦྲེལ་མཐུད་ཞན་པ་”

拥有更多弱连接的人拥有信息流通的优势
ལ་དེ་ལས་ལྷག་པའི་སྦྲེལ་མཐུད་ཞན་པ་མང་པོ་ཡོད་པའི་མི་ལ་ཆ་འཕྲིན་འགྲོ་རྒྱུག་གི་བཟང་ཆ་ཡོད་ལ།

往往可以得到更多的工作机会和业务选择机会
རྟག་པར་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་དང་ལས་དོན་གྱི་གདངས་གསེས་ཡི་གོ་སྐབས་མང་པོ་ཐོབ་ཐུབ་པ་རེད།

复杂网络发展的第三个阶段
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་རིམ་གསུམ་པར་

我们进入到现代阶段
ང་ཚོ་དེང་རབས་དུས་རིམ་ལ་ཐོན་པ་དེ་

20世纪末Watts和Strogatz提出来了
དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་མཇུག་Wattsདང་Strogatzབཏོན་པ་ནི་

在规则网络和随机网络之间
སྒྲིག་སྲོལ་དྲ་རྒྱ་དང་སྐབས་བསྟུན་དྲ་རྒྱའི་བར་ལ་

还存在一种小世界网络
འཇིག་རྟེན་ཆུང་བ་ཞིག་གནས་ཡོད་པ་དང་།

具有高的聚类和短的路径长度
འདུས་ཚད་མཐོན་པོ་ལྡན་པ་དང་ལམ་ཐག་ཐུང་ངུ་ལྡན་པ།

随后Barabási和Albert发现了无标度网络
རྗེས་སུ་Barabásiདང་Albertཡིས་ཚད་རྟགས་མེད་པའི་དྲ་རྒྱ་ཤེས།

发现网络的度分布是幂律分布
དྲ་རྒྱའི་ཏུའུ་ཁྱབ་ཚུལ་ནི་ཕོབ་སྲོལ་ཁྱབ་ཚུལ་ཡིན་པ་ཤེས།

由此开启了学术界对复杂网络的研究热潮
དེ་ལས་རིག་གཞུང་ལས་རིགས་ཀྱིས་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་དྲ་རྒྱའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ཚ་རླབས་འཕྱུར་བ་ནི་

成为一门崭新的新的学科 网络科学
རིག་ཚན་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་དང་དྲ་རྒྱའི་རིག་ཚན་གྱིས་

为什么研究复杂网络呢
ཅིའི་ཕྱིར་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་རེད་ཟེར་ན།

下面这个图是航空网图 公共交通网络图
གཤམ་གྱི་རི་མོ་འདི་ནི་མཁའ་འགྲུལ་དྲ་བའི་རི་མོ་དང་སྤྱི་སྤྱོད་འགྲིམ་འགྲུལ་དྲ་བའི་རི་མོ་ཞིག་ཡིན།

这两个图都是交通运输图
རི་མོ་འདི་གཉིས་ཀ་ནི་འགྲིམ་འགྲུལ་བརྒྱུད་གཏོང་གི་རི་མོ་ཡིན།

为什么二者的结构差异如此之大呢
ཅིའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ཀའི་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་འདྲི་འདྲའི་ཆེ་བ་ཡིན་ནམ།

这种差异是必然的还是偶然的呢
ཁྱད་པར་འདི་ནི་ལྡོག་མེད་ཡིན་ནམ་ཡང་ན་སྟེས་དབང་ཡིན་ནམ།

计算机病毒在互联网上是怎么样进行传播的
རྩིས་འཁོར་ནད་དུག་དེ་མཉམ་འབྲེལ་དྲ་རྒྱའི་སྟེང་ནས་ཅི་ལྟར་ཁྱབ་སྤེལ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ།

所有这些都是我们复杂网络所要研究的
འདི་དག་ཚང་མ་ནི་ང་ཚོའི་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ས་ཡིན།

复杂网络研究的是各种看上去互不相同的
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་ནི་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལ་ལྟོས་ཚོད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་

复杂网络之间的共性
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་བར་གྱི་ཐུན་མོང་གི་རང་བཞིན་དང་

和处理他们的一种普适的方法
ཁོ་ཚོའི་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་སྐབས་སུ་ཡོངས་ཁྱབ་ཐབས་ཤེས་ཤིག་ཡིན།

复杂网络的研究正渗透到数理学科
རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་དྲ་རྒྱའི་ཞིབ་འཇུག་རྩིས་ཚན་དང་

生命学科和工程学科等众多不同的领域
ཚེ་སྲོག་རིག་ཚན། བཟོ་སྐྲུན་རིག་ཚན་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་མི་འདྲ་བ་མང་པོར་ཐིམ་བཞིན་ཡོད་།

复杂网的权威Barabási在《爆发》一本书中所说
རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་དྲ་རྒྱའི་མཁས་དབང་Barabsiཡིས་《ཧོབ་ལངས་》ཞེས་པའི་དཔེ་ཆ་ཞིག་གི་ནང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན།

人类行为的百分之九十三是可以预测的
མིའི་རིགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་བརྒྱ་ཆའི་དགུ་ཆུ་གོ་གསུམ་ནི་སྔོན་དཔག་བྱེད་ཐུབ་།

虽然万事皆显出自发偶然之态
བྱ་བ་ཚང་མ་རང་འཕེལ་སྟེས་དབང་གི་རྣམ་པ་ཡོད་མོད་

但实际上它远比你想象中的容易预测
འོན་ཀྱང་དོན་དངོས་སུ་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་ཡོད་པའི་སྔོན་དཔག་ལས་ཧ་ཅང་སླ།

复杂网络有三个基本的特性
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱ་ལ་རྨང་གཞིའི་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་ཡོད་དེ།

第一是复杂性
དང་པོ་ནི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ།

来看一下因特网的一个图
དབྱིན་ཐི་དྲ་རྒྱའི་རི་མོ་ཞིག་ལ་བལྟ་བར་བྱ།

脑网络图以及航空网络图
ཀླད་པའི་དྲ་རྒྱའི་རི་མོ་དང་དེ་བཞིན་མཁའ་འགྲུལ་དྲ་རྒྱའི་རི་མོ་འདི་དག་ལ་

这些图它的网络规模少则几十万 多则上亿
དྲ་རྒྱའི་གཞི་ཁྱོན་ཉུང་ན་ཁྲི་བཅུ་དང་མང་ན་དུང་ཕྱུར་ལས་བརྒལ།

他们之间的节点之间的连接也是结构复杂
ཁོ་ཚོའི་དབར་གྱི་ཚིགས་ཚེག་བར་གྱི་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་གྲུབ་ཚུལ་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ།

并且节点也表现出不同的复杂的一些特性
ད་དུང་ཚིགས་ཚེག་གིས་ཀྱང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་ཁྱད་ཆོས་མི་འདྲ་བ་འགའ་མཚོན་ཡོད།

复杂网络的第二个特性是涌现性
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་ཁྱད་ཆོས་གཉིས་པ་ནི་ཐོན་བྱུང་རང་བཞིན་ཡིན།

2013年的千手观音这个图来看
2013ལོའི་ སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་སྟོང་སྤྱན་སྟོང་གི་རི་མོ་འདིར་བལྟས་ན་

单个人的一个动作没有任何意义
མི་གཅིག་གི་འགུལ་སྟངས་གཅིག་ལ་བལྟས་ན་སྙིང་བོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་

而所有人共同的一个动作
འོན་ཀྱང་མི་ཚང་མའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འགུལ་སྟངས་གཅིག་གིས་

表现为整体的一个美轮美奂的一个效果
ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཞིག་མངོན་བཞིན་ཡོད།

这就是涌现
འདི་ནི་ཐོན་བྱུང་ཡིན།

正如亚里士多德所说的
ཡ་ལའི་ཧྲི་ཏའོ་ཏི་ཡིས་བཤད་པ་བཞིན་

“整体大于部分之和”就是涌现的一个现象
“ཕྱོགས་ཡོངས་ནི་ཕྱོགས་འགའི་བསྡོམས་ལས་ཆེ”ཞེས་པ་ནི་ཐོན་བྱུང་གི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཡིན།

当涌现发生时 个体组合形成一些集体的模式
ཐོན་བྱུང་འབྱུང་བའི་སྐབས་སུ། ཁེར་རྐྱང་སྡེབ་སྒྲིག་ལས་གྲུབ་པའི་ཐུན་མོང་ཁ་ཤས་ཀྱི་དཔེ་དབྱིབས་ཀྱིས་

表现为整体的一个斑图 模式等
སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཁྲ་ཁྲ་དཔེ་དབྱིབས་ཞིག་མཚོན་པ་སོགས།

比如说我们常见的鱼群鸟群的移动等等
དཔེར་བཞག་ནས་བཤད་ན། ང་ཚོས་རྒྱུན་མཐོང་གི་ཉའི་ཚོམས་དང་བྱའི་ཚོམས་ཀྱི་འགུལ་སྐྱོད་སོགས་ཡང་ཡིན།

复杂网络的第三个特性是他的演化性
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་པ་ནི་ཁོའི་རིམ་འགྱུར་རང་བཞིན་ཡིན།

网络会随着时间来进行不断的变化
དྲ་རྒྱ་ཡིས་དུས་ཚོད་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་དང་བསྟུན་ནས་རྒྱུན་དུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།

很多实际网络中的节点和节点的关系
དོན་དངོས་དྲ་རྒྱ་མང་པོའི་ཚིགས་ཚེག་དང་ཚིགས་ཚེག་གི་འབྲེལ་བ་ནི་

是随时间进行变化的
དུས་ཚོད་དང་བསྟུན་ནས་འགྱུར་བཞིན་ཡོད།

比如说社会网络中的人
དཔེར་བཞག་ནས་བཤད་ན། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི།

生物群体中的自组织系统 鸟群等等
སྐྱེས་དངོས་ཚོགས་ཀྱི་རང་རྩ་འཛུགས་མ་ལག བྱའི་ཚོམས་སོགས།

从复杂网络的角度来看万物是互联的
རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་ཕྱོགས་ནས་བལྟས་ནས་བྱ་དངོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན་པ་དང་།

互联网是机器的互联 万维网是信息的互联
མཉམ་འབྲེལ་དྲ་རྒྱ་ནི་འཕྲུལ་ཆོས་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན་པ་དང་ཕྱོགས་མང་དྲ་རྒྱ་ནི་ཆ་འཕྲིན་ཀྱི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན།

物联网是物的互联 社会网是人的互联
དངོས་འབྲེལ་དྲ་རྒྱ་ནི་དངོས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་འདྲིས་དྲ་རྒྱ་ནི་མིའི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན།

所以从复杂网络的角度来看的话
དེ་བས་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱའི་ཕྱོགས་ནས་བལྟས་ན་

我们万物是互联的
ང་ཚོ་བྱ་དངོས་ནི་མཉམ་འབྲེལ་ཡིན་པ་དང་།

主要表现在以下几个网络上
གཙོ་བོ་གཤམ་གྱི་དྲ་རྒྱའི་ཕྱོགས་འདི་དག་ལས་མངོན་ཡོད།

一是社会网
གཅིག་ནི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་ཞིག

演员合作网络 友谊网 姻亲关系网 科研合作网络
ཁྲབ་སྟོན་པའི་མཉམ་ལས་དྲ་རྒྱ གྲོགས་པོའི་དྲ་རྒྱ གཉེན་སྒྲིག་འབྲེལ་བའི་དྲ་རྒྱ ཞིབ་འཇུག་མཉམ་ལས་དྲ་རྒྱ་ཡིན།

Email网是属于社会网络的范围
Emailདྲ་རྒྱ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དང་

还有生物网络 如食物链网 神经网
ད་དུང་སྐྱེས་དངོས་དྲ་རྒྱ། དཔེར་ན་ཟ་མ་དྲ་སྦྲེལ། དབང་རྩའི་དྲ་རྒྱ།

新陈代谢网 蛋白质网 基因网
སྙིང་ཚབ་གསར་བརྗེ་དྲ་རྒྱ། སྤྲི་དཀར་དྲ་རྒྱ། རྒྱུད་རྒྱུ་དྲ་རྒྱ།

信息网络包括 WWW网
ཆ་འཕྲིན་དྲ་རྒྱ་ལ་WWWདྲ་རྒྱ་ཁོངས་སུ་འདུ།

专利使用 论文引用 计算机共享等等
ཆེད་ཁེའི་བེད་སྤྱོད་དང་དཔྱད་རྩོམ་བཀོལ་སྤྱོད། རྩིས་འཁོར་མཉམ་སྤྱོད་སོགས།

技术网络有电力网 Internet网 电话线路网
ལག་རྩལ་དྲ་རྒྱ་ལ་གློུག་ཤུགས་དྲ་རྒྱ Internetདྲ་རྒྱ ཁ་པར་སྐུད་ལམ་དྲ་རྒྱ

交通运输网包括 航线网
འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་དྲ་རྒྱའི་ཁོངས་སུ་མཁའ་ལམ་དྲ་རྒྱ

铁路网 公路网 自然河流网等等
ལྕགས་ལམ་དྲ་རྒྱ གཞུང་ལམ་དྲ་རྒྱ རང་བྱུང་གཙང་བའི་དྲ་རྒྱ་སོགས།

各复杂系统都可以转换成复杂网络
རྙོག་འཛིང་མ་ལག་སོ་སོ་ཚང་མ་རྙོག་འཛིང་དྲ་རྒྱར་བསྒྱུར་ཆོག་དང་

今天就讲到这 谢谢大家
དེ་རིང་བཤད་མཚམས་འདི་ནས་འཇོག ཐུགས་རྗེ་ཆེ།